Mắm ba khía

Mắm ba khía là một trong những đặc sản nổi bật của vùng đất miền Tây Nam Bộ. Mắm  có mùi vị đặc trưng, thơm ngon và thường được chế biến thành những món ăn hấp dẫn, dễ dàng kết hợp với các nguyên liệu khác để tạo ra các món ăn đa dạng. Vậy món mắm này làm món gì ngon và mua ở đâu chất lượng, cùng tìm hiểu trong bài viết sau,

Mắm ba khía là gì?

Mắm ba khía là một loại mắm đặc sản nổi tiếng của miền Tây Nam Bộ, được chế biến từ ba khía – một loài động vật thân mềm sống ở các vùng nước lợ, ven sông, cửa biển. Loài ba khía này có hình dáng đặc biệt với ba càng, thường được tìm thấy nhiều nhất ở các tỉnh miền Tây như Cà Mau, Sóc Trăng và Bạc Liêu. Chúng được ưa chuộng bởi thịt ngọt, chắc và có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon.

Quá trình làm mắm từ ba khía khá công phu và tỉ mỉ. Sau khi được bắt từ tự nhiên, ba khía sẽ được làm sạch, loại bỏ các bộ phận không cần thiết và ướp muối. Sau đó, chúng được ủ trong các thùng gỗ hoặc lọ thủy tinh, nơi quá trình lên men diễn ra tự nhiên, tạo ra một loại gia vị có hương vị đặc trưng, vừa mặn, vừa chua, và có mùi thơm nhẹ nhàng. Đây là một trong những gia vị quan trọng trong ẩm thực miền Tây, được sử dụng rộng rãi trong nhiều món ăn như mắm chưng, mắm xào hay mắm trộn.

Quá trình sản xuất mắm ba khía

Chọn nguyên liệu

Để tạo ra mắm có chất lượng tốt, nguyên liệu đầu tiên và quan trọng nhất là ba khía tươi ngon. Loài ba khía sống ở các vùng nước lợ ven biển, thường có vỏ cứng và thịt chắc. Người làm mắm phải chọn những con ba khía còn sống, có vỏ sáng bóng và không bị nứt vỡ. Ba khía sẽ được làm sạch kỹ lưỡng để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Cách ướp và chế biến

Sau khi ba khía được làm sạch, chúng sẽ được ướp muối theo tỷ lệ thích hợp. Muối giúp ba khía lên men và giữ được hương vị đậm đà của món mắm. Các thùng hoặc lọ thủy tinh thường được sử dụng để chứa ba khía trong quá trình ủ, tạo môi trường thuận lợi cho quá trình lên men tự nhiên. Thời gian ủ có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào điều kiện môi trường và yêu cầu về hương vị.

Quá trình lên men

Quá trình lên men là yếu tố quyết định hương vị của sản phẩm cuối cùng. Trong suốt quá trình này, vi khuẩn tự nhiên sẽ giúp phân hủy các protein trong ba khía, tạo ra các axit amin và hợp chất có mùi thơm đặc trưng. Đây là giai đoạn quan trọng, yêu cầu sự kiểm soát cẩn thận về nhiệt độ và độ ẩm để tránh tình trạng mắm bị hư hỏng.

Bảo quản

Khi mắm đạt được hương vị và độ chua, mặn như mong muốn, sản phẩm sẽ được chuyển sang giai đoạn bảo quản. Mắm có thể được lưu trữ trong các thùng kín, lọ thủy tinh hoặc chai nhựa, đảm bảo tránh ánh sáng và không khí để giữ nguyên hương vị. Sản phẩm có thể để lâu và phát triển thêm độ đậm đà, càng lâu càng ngon, nhưng cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.

Giá mắm ba khía bao nhiêu?

Giá của mắm ba khía có sự biến động tùy vào nhiều yếu tố khác nhau, từ chất lượng nguyên liệu cho đến phương pháp chế biến và nơi mua. Dưới đây là những yếu tố chính ảnh hưởng đến mức giá của sản phẩm này:

Chất lượng nguyên liệu

Chất lượng của ba khía là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến giá thành của mắm. Ba khía tươi ngon, chắc thịt và không bị nhiễm bệnh sẽ có giá cao hơn so với ba khía kém chất lượng. Mắm được làm từ những con ba khía được đánh bắt tự nhiên từ các vùng nước lợ, nơi chúng có môi trường sống sạch và tự nhiên, thường được đánh giá cao và có giá trị hơn. Vì vậy, những loại mắm làm từ nguyên liệu tươi ngon và được lựa chọn kỹ càng sẽ có giá cao hơn các sản phẩm từ ba khía nuôi trồng hay có chất lượng thấp hơn.

Phương pháp chế biến

Phương pháp chế biến cũng là yếu tố quyết định giá cả của mắm. Mắm được chế biến theo phương pháp thủ công truyền thống, qua quá trình lên men tự nhiên, thường có giá cao hơn so với các sản phẩm được sản xuất công nghiệp. 

Quá trình lên men tự nhiên giúp mắm giữ được hương vị đặc trưng và có độ đậm đà hơn. Ngược lại, mắm sản xuất theo quy trình công nghiệp thường có giá thành thấp hơn vì được sản xuất với số lượng lớn và không mất nhiều thời gian như mắm thủ công.

Quy cách đóng gói và bảo quản

Quy cách đóng gói và phương thức bảo quản cũng tác động trực tiếp đến giá của sản phẩm. Những loại mắm được đóng gói trong bao bì cao cấp, như chai thủy tinh hoặc lọ gỗ, sẽ có giá cao hơn so với những loại đóng gói trong bao bì đơn giản hoặc khối lượng lớn. Sản phẩm được bảo quản cẩn thận, giúp mắm giữ được lâu mà không bị hư hỏng, cũng có xu hướng có giá cao hơn.

Nơi mua và nguồn gốc sản phẩm

Mua mắm ở các khu chợ truyền thống hoặc trực tiếp từ những người sản xuất tại các tỉnh miền Tây có thể có giá rẻ hơn so với việc mua qua các kênh phân phối hiện đại hoặc cửa hàng đặc sản. 

Những sản phẩm từ những nhà sản xuất uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và chứng nhận chất lượng sẽ có mức giá cao hơn vì đảm bảo an toàn thực phẩm và chất lượng. Ngoài ra, việc mua online qua các nền tảng thương mại điện tử cũng có thể ảnh hưởng đến mức giá do các khoản chi phí vận chuyển và tiếp thị.

Giá trị dinh dưỡng của mắm ba khía

Protein và axit amin

Ba khía là nguồn cung cấp protein dồi dào, đặc biệt là các axit amin thiết yếu như lysine, methionine, và threonine. Protein là thành phần cơ bản trong việc xây dựng và phục hồi tế bào, hỗ trợ tăng trưởng cơ bắp và duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Các axit amin này rất cần thiết cho quá trình chuyển hóa năng lượng, giúp cơ thể duy trì hoạt động hàng ngày một cách hiệu quả.

Khoáng chất thiết yếu

Món ăn này đặc biệt giàu canxi và sắt, hai khoáng chất thiết yếu đối với cơ thể. Canxi giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ quá trình đông máu và duy trì chức năng thần kinh. Sắt, ngược lại, đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy qua máu và ngăn ngừa tình trạng thiếu máu. Mắm cũng chứa các khoáng chất khác như magiê, kali và kẽm, giúp duy trì sự cân bằng điện giải và chức năng cơ thể ổn định.

Vitamin B

Món ăn này cung cấp một loạt các vitamin nhóm B, bao gồm vitamin B1, B2, B3 và B12. Những vitamin này có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch, giúp chuyển hóa năng lượng từ thực phẩm, và bảo vệ hệ thần kinh khỏi các tổn thương. Đặc biệt, vitamin B12 rất quan trọng đối với sự phát triển và duy trì tế bào máu khỏe mạnh.

Chất béo lành mạnh

Trong mắm cũng chứa các axit béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3, có tác dụng rất tốt cho sức khỏe tim mạch. Omega-3 giúp giảm cholesterol xấu, cải thiện tuần hoàn máu, đồng thời giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim và mạch máu. Chất béo không bão hòa cũng giúp duy trì làn da khỏe mạnh và hỗ trợ quá trình hấp thu các vitamin tan trong dầu.

Hỗ trợ tiêu hóa

Quá trình lên men tự nhiên của mắm giúp sản phẩm này trở thành nguồn cung cấp lợi khuẩn cho hệ tiêu hóa. Các vi khuẩn có lợi trong mắm có tác dụng hỗ trợ sự cân bằng vi sinh trong đường ruột, cải thiện khả năng tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất từ thực phẩm. Điều này không chỉ giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh mà còn nâng cao sức khỏe tổng thể.

Mắm ba khía làm món gì ngon?

Gỏi ba khía tỏi ớt

Nguyên liệu

• 300g mắm 
• 1 quả khế chua
• 2 tép tỏi
• 2 quả ớt
• 1 muỗng cà phê nước mắm
• 5 muỗng cà phê nước cốt chanh
• Rau ngò gai, rau răm

Sơ chế

• Rửa sạch mắm với nước ấm khoảng 10 phút để giảm bớt vị mặn, sau đó rửa lại với nước sạch và để ráo.
• Khế gọt bỏ cạnh, cắt thành khoanh mỏng.
• Tỏi và ớt bóc vỏ, băm nhuyễn.
• Rau ngò gai, rau răm rửa sạch, thái nhỏ.

Cách làm

1. Cho ba khía, tỏi, ớt, nước cốt chanh, nước mắm và khế vào tô, trộn đều.
2. Ướp hỗn hợp khoảng 30 phút để thấm gia vị.
3. Trước khi ăn, cho rau ngò gai, rau răm vào trộn đều, thưởng thức cùng cơm trắng.

Gỏi đu đủ ba khía

Nguyên liệu

• 200g mắm
• 1 quả đu đủ xanh
• 1 củ cà rốt
• 100g đậu đũa
• 50g tôm khô
• 1 quả cà chua
• 1 quả khế chua
• Tỏi, ớt, nước mắm, đường thốt nốt, nước cốt tắc
• Rau răm, ngò gai, đậu phộng rang

Sơ chế

• Rửa sạch ba khía, ngâm nước ấm rồi để ráo.
• Đu đủ và cà rốt gọt vỏ, bào sợi, ngâm nước đá cho giòn.
• Đậu đũa rửa sạch, cắt khúc 5cm.
• Tôm khô ngâm nước ấm 15 phút, vớt ráo, rang sơ.
• Cà chua bỏ hạt, cắt miếng vuông.
• Khế gọt vỏ, cắt lát mỏng.
• Tỏi, ớt băm nhuyễn.
• Rau răm, ngò gai rửa sạch, thái nhỏ.
• Pha nước sốt gồm nước mắm, mắm nêm, đường thốt nốt, nước cốt tắc.

Cách làm

1. Cho tỏi, ớt vào cối giã nhuyễn.
2. Thêm đậu đũa, cà dĩa, cà chua vào giã nhẹ.
3. Cho đu đủ, cà rốt, ba khía, tôm khô và nước sốt vào cối, vừa giã vừa trộn đều.
4. Trút gỏi ra đĩa, rắc rau thơm và đậu phộng rang lên trên, thưởng thức.

Ba khía trộn tỏi ớt

Nguyên liệu

• 300g ba khía
• 5 muỗng cà phê đường
• 1/2 muỗng cà phê bột ngọt
• 5 muỗng cà phê nước cốt chanh
• Tỏi, ớt băm nhuyễn

Sơ chế

• Rửa sạch ba khía, ngâm nước ấm rồi để ráo.
• Tỏi, ớt bóc vỏ, băm nhuyễn.

Cách làm

1. Trộn đường, bột ngọt, nước cốt chanh, tỏi, ớt vào bát, khuấy đều cho hỗn hợp sệt.
2. Cho mắm vào trộn đều với hỗn hợp trên.
3. Ướp trong 30-45 phút hoặc để qua đêm trong tủ lạnh để thấm gia vị.

Ba khía xào sả ớt

Nguyên liệu

• 300g mắm
• 3 cây sả
• 2 quả ớt
• 3 tép tỏi
• Dầu ăn, nước mắm, đường, tiêu

Sơ chế

• Rửa sạch ba khía, để ráo.
• Sả thái lát mỏng.
• Tỏi, ớt băm nhỏ.

Cách làm

1. Phi thơm tỏi, sả và ớt với dầu ăn.
2. Cho ba khía vào xào nhanh, nêm nước mắm, đường, tiêu vừa ăn.
3. Xào đến khi ba khía săn lại, thấm gia vị thì tắt bếp.

Ba khía nấu canh chua

Nguyên liệu

• 300g mắm 
• 2 quả cà chua
• 100g măng chua
• Rau ngổ, hành lá
• Nước mắm, đường, me hoặc nước cốt me

Sơ chế

• Rửa sạch ba khía, để ráo.
• Cà chua bổ múi cau, măng chua thái nhỏ.
• Rau ngổ, hành lá rửa sạch, thái nhỏ.
• Lấy nước cốt me.

Cách làm

1. Đun sôi nước, cho cà chua và măng chua vào nấu mềm.
2. Thêm ba khía vào nấu chín, nêm nước mắm, đường, nước cốt me vừa ăn.
3. Cho rau ngổ, hành lá vào, đun thêm vài phút rồi tắt bếp.
4. Dọn canh ra tô, dùng nóng.

Mắm ba khía để được bao lâu?

Thời gian bảo quản mắm có thể kéo dài nếu được giữ trong điều kiện thích hợp, nhờ vào quá trình lên men tự nhiên và lượng muối giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn. Tuy nhiên, độ bền của sản phẩm còn phụ thuộc vào một số yếu tố như phương pháp chế biến, cách thức lưu trữ và chất lượng nguyên liệu.

Quá trình lên men và bảo quản

Khi được chế biến đúng cách và lên men tự nhiên, sản phẩm này có thể để được từ vài tháng đến một năm. Nếu được lưu trữ trong điều kiện lý tưởng, sản phẩm không chỉ giữ được hương vị đậm đà mà còn trở nên ngon hơn theo thời gian. Sản phẩm thủ công, được chế biến cẩn thận và bảo quản trong thùng gỗ hoặc lọ thủy tinh kín, sẽ giữ được lâu mà không bị hư hỏng.

Điều kiện bảo quản

Để giữ được lâu, sản phẩm này cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh sáng trực tiếp. Nhiệt độ lý tưởng để bảo quản là từ 15-25 độ C. Trong những vùng có khí hậu nóng ẩm, việc bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh sẽ giúp giữ được lâu hơn và bảo vệ mùi vị đặc trưng.

Mùi và hương vị

Mắm sẽ càng ngon hơn theo thời gian nhờ vào quá trình lên men, nhưng nếu không được bảo quản đúng cách, sản phẩm có thể mất đi hương vị đặc trưng và bị hư hỏng. Nếu có dấu hiệu thay đổi mùi, màu sắc hoặc có mùi lạ, đó là dấu hiệu cho thấy sản phẩm không còn tươi ngon và không nên sử dụng.

Một số câu hỏi thường gặp về mắm ba khía

Mắm có thể ăn sống không?

Mắm thường được chế biến thành các món ăn như mắm chưng, mắm xào hay mắm trộn, và không nên ăn trực tiếp khi chưa qua chế biến. Việc chế biến giúp món ăn không chỉ an toàn mà còn dậy mùi vị đậm đà, hấp dẫn hơn.

Mắm có thể ăn kèm với những món gì?

Mắm có thể ăn kèm với nhiều món khác nhau như cơm trắng, rau sống, hoặc làm gia vị cho các món canh, xào. Một trong những cách phổ biến là ăn mắm  với rau thơm và bánh tráng, hoặc dùng trong các món gỏi, xào rau củ để tăng thêm hương vị cho món ăn.

Mắm có hạn sử dụng bao lâu?

Mắm có thể để được từ vài tháng đến một năm nếu được bảo quản đúng cách. Để sản phẩm giữ được lâu, bạn nên bảo quản mắm ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh sáng trực tiếp. Nếu mắm có dấu hiệu thay đổi mùi hoặc màu sắc, nên kiểm tra lại và tránh sử dụng.

Làm sao để phân biệt mắmchất lượng?

Mắm chất lượng sẽ có màu sắc tự nhiên, trong suốt và không có mùi hôi lạ. Mắm đạt chuẩn sẽ có vị mặn, chua vừa phải và hương thơm nhẹ đặc trưng của quá trình lên men tự nhiên. Bạn nên chọn mua mắm từ các cửa hàng uy tín hoặc trực tiếp từ các cơ sở sản xuất có nguồn gốc rõ ràng.

Có thể làm mắm tại nhà không?

Hoàn toàn có thể làm mắm tại nhà nếu bạn có nguyên liệu và một chút kiên nhẫn. Quá trình làm mắm bao gồm việc làm sạch ba khía, ướp muối và để lên men trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, để đạt được mắm chất lượng tốt, cần có kinh nghiệm trong việc chọn nguyên liệu và kiểm soát quá trình lên men.

Mắm có phù hợp với chế độ ăn kiêng không?

Mắm ba khía có chứa lượng muối khá cao, vì vậy nếu bạn đang theo chế độ ăn kiêng giảm muối hoặc có các vấn đề về huyết áp, nên sử dụng mắm một cách tiết chế hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Mua mắm ba khía ở đâu chất lượng

Hải sản Ông Giàu là một trong những địa chỉ uy tín hàng đầu để bạn tìm mua mắm ba khía chất lượng. Tại đây, các sản phẩm mắm được chế biến từ nguyên liệu tươi ngon, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và giữ trọn hương vị đặc trưng của miền Tây.

Để mua mắm, bạn có thể ghé thăm trực tiếp cửa hàng của Hải sản Ông Giàu hoặc liên hệ qua số hotline 090 373 2293 để đặt hàng và giao tận nhà. Dưới đây là thông tin chi tiết về các cửa hàng của Hải Sản Ông Giàu để bạn tiện theo dõi:

• Địa chỉ 1: 80/28 Đường số 9, Khu phố 5, Phường Hiệp Bình Phước, Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh.
• Địa chỉ 2: Khu Phố Định Thọ 1, Thị trấn Phú Hòa, Huyện Phú Hoà, Tỉnh Phú Yên.