Cù kỳ

Cù kỳ là một loại hải sản đặc trưng của vùng biển Quảng Ninh, nổi bật với hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao. Trong số đó, cù kỳ gạch và cù kỳ đen là hai loại được ưa chuộng nhất. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về loại hải sản này, từ đặc điểm sinh học, giá trị dinh dưỡng, giá cả, đến cách chế biến và địa chỉ mua uy tín.​

Giới thiệu chung về cù kỳ

Đặc điểm nổi bật

Cù kỳ, còn được biết đến với tên gọi dân dã là cua đá hay cua sấm, cùm vùm, là một loại giáp xác sinh sống tại các vùng biển ven bờ, đặc biệt phổ biến ở tỉnh Quảng Ninh. Chúng có ngoại hình khá giống cua biển nhưng nhỏ hơn, với lớp mai dày và cứng, thường mang sắc nâu đỏ hoặc đen sậm. Điểm dễ nhận biết nhất là đôi càng to khỏe và phần chân nhỏ, tạo cảm giác chắc chắn khi cầm nắm. Dù không quá nổi bật về kích thước, nhưng thịt của loài này lại dày, chắc, giàu vị biển và có thể chế biến thành nhiều món ngon.

Môi trường sống và phạm vi phân bố

Sinh vật này thường cư trú ở những bãi đá ngầm, đáy biển có nhiều hang hốc hoặc các rạn san hô gần bờ – nơi có dòng nước luân chuyển liên tục, môi trường trong lành và ít bị ô nhiễm. Tại Việt Nam, chúng tập trung nhiều ở vùng biển phía Bắc như Quảng Ninh, Hải Phòng và một số khu vực thuộc miền Trung như Nghệ An, Hà Tĩnh. Việc sinh sống chủ yếu trong môi trường tự nhiên khiến loài giáp xác này được đánh giá cao về chất lượng thịt.

Cách phân biệt với cua, ghẹ

Mặc dù bề ngoài có phần tương đồng với cua biển, song loài này có lớp mai sẫm màu hơn, vỏ dày, và ít thịt ở phần thân. Điểm mạnh nằm ở hai chiếc càng – nơi tập trung nhiều thịt chắc và ngọt. Khi so với ghẹ, tuy không có vị ngọt dịu bằng nhưng bù lại, thịt dai, thơm và độ đậm đà cao hơn rõ rệt. Ngoài ra, gạch cũng là yếu tố khiến loài này được ưa chuộng – phần gạch béo ngậy, giàu dinh dưỡng và tạo vị đặc trưng cho các món ăn như rang me, nấu lẩu hay hấp bia.

Phân loại cù kỳ đen và cù kỳ gạch

Cua đá gạch – Thơm béo và giàu dinh dưỡng

• Màu sắc: Cua đá gạch có vỏ sáng màu, thường là nâu vàng hoặc cam. Khi tách vỏ, phần thịt và gạch có màu vàng ươm dễ dàng nhận biết.
• Gạch: Gạch của loại này có màu vàng đậm, béo ngậy, và thơm mùi đặc trưng. Đây là phần được nhiều người yêu thích nhất nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt là omega-3 và các vitamin cần thiết.
• Hương vị: Thịt cua đá gạch có vị ngọt thanh, mềm mịn, kết hợp với gạch béo ngậy tạo nên hương vị tuyệt vời. Loại này thường được ưa chuộng trong các món nướng, hấp, hoặc dùng trong các bữa tiệc hải sản.
• Cách sử dụng: Cua đá gạch thường được chế biến trong những món ăn sang trọng, hoặc dùng trong các bữa tiệc hải sản với các món đậm đà và hấp dẫn.

Cua đá đen sẫm – Chắc thịt, đậm vị

• Màu sắc: Cua đá đen có vỏ màu tối hơn, thường là màu đen hoặc nâu đen. Khi tách vỏ, phần thịt bên trong có màu sáng, không có màu vàng đặc trưng như cua đá gạch.
• Gạch: Gạch cua đá đen có màu nhạt và ít béo hơn so với cua đá gạch. Mặc dù không ngậy như gạch của loại kia, nhưng vẫn có mùi thơm đặc trưng và có thể sử dụng trong nhiều món ăn.
• Hương vị: Thịt cua đá đen có vị ngọt nhưng ít béo, kết cấu thịt dai hơn, ít chất béo hơn. Vì vậy, loại này thường được sử dụng trong các món xào, kho, hoặc nấu canh, khi cần phần thịt săn chắc và dai.
• Cách sử dụng: Cua đá đen thích hợp cho các món ăn như xào, kho, hoặc nấu canh, đặc biệt là khi cần kết hợp với gia vị mạnh để tăng thêm hương vị.

So sánh hai dòng phổ biến

Nếu như phiên bản có gạch hấp dẫn nhờ độ béo và vẻ ngoài bắt mắt, thì loại mai đen lại chinh phục thực khách bằng độ dai và vị đậm. Người yêu thích món hấp hoặc nướng thường ưu ái dòng có gạch, trong khi những món cần hương vị nổi bật, chẳng hạn như lẩu hay sốt cay, lại hợp với loại mai đen. Dù lựa chọn loại nào, đây vẫn là nguyên liệu lý tưởng cho các bữa tiệc hải sản tại gia lẫn nhà hàng sang trọng.

Giá trị dinh dưỡng từ thịt cù kỳ

Hàm lượng đạm cao, ít béo – lý tưởng cho người ăn kiêng

Loại hải sản này cung cấp trung bình 18–20g protein trong mỗi 100g thịt, đồng thời chứa rất ít chất béo. Đây là lựa chọn lý tưởng cho người cần tăng cường cơ bắp, giảm cân lành mạnh hoặc đang phục hồi thể trạng sau bệnh. Thịt chắc, thơm, không ngấy cũng giúp tạo cảm giác ngon miệng dù chế biến đơn giản.

Giàu vitamin nhóm B và khoáng chất thiết yếu

Thịt chứa nhiều vitamin B12, B6 – những dưỡng chất cần thiết để hỗ trợ quá trình tạo máu, ổn định hệ thần kinh và cải thiện trao đổi chất. Ngoài ra, các khoáng như canxi, kẽm, magie, sắt có trong thịt cũng góp phần giúp xương chắc khỏe, nâng cao sức đề kháng, đặc biệt tốt cho người lớn tuổi và trẻ em.

Gạch cua sấm – nguồn omega-3 dồi dào

Phần gạch vàng cam béo ngậy là nơi tập trung nhiều axit béo omega-3 tự nhiên, có khả năng giảm cholesterol, chống viêm, hỗ trợ hoạt động tim mạch và cải thiện trí nhớ. Đây là nguồn dinh dưỡng quý giá mà không phải loại hải sản nào cũng có được ở mức độ cao như vậy.

Thịt sạch, ít độc tố nhờ sinh trưởng trong môi trường tự nhiên

Loài giáp xác này chủ yếu sống tại vùng biển sạch, ăn sinh vật phù du và rong tảo. Nhờ đó, chất lượng thịt luôn giữ được độ nguyên bản, ít nhiễm kim loại nặng và an toàn cho sức khỏe. Khi được đánh bắt đúng mùa và chế biến tươi sống, các giá trị dinh dưỡng càng được giữ trọn vẹn.

Giá cù kỳ bao nhiêu 1 kg?

Phụ thuộc vào nguồn gốc và cách đánh bắt

Giá trị của loại hải sản này thường chênh lệch khá nhiều tùy thuộc vào nguồn gốc – đánh bắt tự nhiên hay nuôi trồng. Những con được khai thác trực tiếp từ vùng biển sạch, đặc biệt ở miền Bắc hoặc miền Trung, có chất lượng thịt thơm chắc hơn nên mức giá cũng cao hơn. Ngược lại, sản phẩm nuôi hoặc thu hoạch ở những vùng nước kém sạch thường có giá “mềm” hơn nhưng vị thịt sẽ không đậm đà bằng.

Mức giá khác nhau theo hình thức sản phẩm

Sản phẩm được bày bán có thể là loại còn sống, đã sơ chế, hoặc cấp đông. Trong đó, hải sản còn tươi sống luôn có giá cao hơn nhờ giữ trọn vị ngon và độ dai của thịt. Đối với loại đã qua sơ chế, tiện lợi hơn khi chế biến, mức giá thường thấp hơn một chút, nhưng cần kiểm tra kỹ độ tươi và cách bảo quản để đảm bảo chất lượng.

Mùa vụ và thời điểm mua ảnh hưởng trực tiếp đến giá

Trong mùa cao điểm – khi sản lượng đánh bắt dồi dào, mức giá sẽ ổn định và dễ tiếp cận hơn. Tuy nhiên, vào thời điểm biển động, khan hiếm hàng, giá có thể tăng mạnh. Ngoài ra, nếu mua vào dịp lễ hoặc cận Tết, nhu cầu tăng cao cũng góp phần đẩy giá nhỉnh hơn so với ngày thường.

Các món ăn ngon từ cù kỳ

Hấp bia sả

Nguyên liệu:

• 1 con  cua sấmtươi (khoảng 500g)
• 1 lon bia
• 3 cây sả
• 1 củ gừng
• 5-6 lá chanh
• Gia vị: Muối, tiêu, đường, nước mắm

Sơ chế:

• Rửa sạch cua sấm, loại bỏ các chất bẩn bám trên vỏ.
• Cắt sả thành khúc dài khoảng 5 cm, đập dập.
• Gừng gọt vỏ, thái lát mỏng.
• Lá chanh xé nhỏ để tăng hương vị.

Cách làm:

1. Cho cua sấm vào nồi hấp, đổ bia vào nồi, thêm sả, gừng và lá chanh vào cùng.
2. Đun sôi, sau đó giảm lửa và hấp khoảng 10-15 phút cho đến khi cua sấm chín.
3. Khi cua sấm đã chín, vớt ra, rắc chút muối, tiêu và nước mắm lên trên để gia tăng hương vị.

Rang me

Nguyên liệu:

• 1 con cua sấm tươi
• 50g me chín
• 2-3 tép tỏi băm
• Gia vị: Muối, đường, tiêu, ớt tươi

Sơ chế:

• Làm sạch cua sấm, tách lấy phần thịt bên trong.
• Me chín rửa sạch, sau đó ngâm vào nước nóng để dễ tách vỏ, giã nhuyễn.
• Tỏi băm nhỏ.

Cách làm:

1. Làm nóng chảo, cho cua sấm vào rang cho đến khi bề ngoài giòn và có màu vàng đều.
2. Thêm tỏi băm vào rang cùng cua sấm cho thơm.
3. Tiếp theo, cho me đã giã vào chảo, thêm chút đường, muối, tiêu và ớt để tạo độ chua, ngọt cho món ăn.
4. Đảo đều cho cua sấm thấm gia vị. Rang thêm vài phút đến khi cạn nước me và cua sấm thấm đều gia vị.
5. Dọn ra đĩa và thưởng thức món cua sấm rang me cùng cơm trắng hoặc nhắm với bia.

Sốt bơ tỏi

Nguyên liệu:

• 1 con cua đá tươi
• 30g bơ lạt
• 5 tép tỏi băm
• 1 muỗng nước cốt chanh
• Gia vị: Muối, tiêu

Sơ chế:

• Làm sạch cua đá, tách phần thịt ra khỏi vỏ.
• Tỏi băm nhỏ.
• Chuẩn bị nước cốt chanh.

Cách làm:

1. Đun nóng chảo, cho bơ vào cho tan chảy.
2. Thêm tỏi băm vào xào cho thơm.
3. Cho cua đá vào chảo, đảo đều để cua đá thấm đều bơ và tỏi.
4. Thêm muối, tiêu và nước cốt chanh vào, đảo đều thêm khoảng 3-5 phút cho cua đá thấm sốt.
5. Dọn ra đĩa và thưởng thức món cua đá sốt bơ tỏi cùng cơm trắng hoặc bánh mì.

Bún riêu

Nguyên liệu:

• 1 con cua đá tươi
• 200g bún tươi
• 2 quả cà chua
• 1 củ hành tím
• Gia vị: Muối, nước mắm, đường, mắm tôm

Sơ chế:

• Làm sạch cua đá, sau đó tách lấy phần thịt.
• Cà chua rửa sạch, cắt múi cau.
• Hành tím thái mỏng.
• Bún tươi trụng qua nước sôi để làm nóng.

Cách làm:

1. Nấu nước dùng: Cho cua đá vào nồi nước sôi, thêm hành tím, cà chua và gia vị vào nấu cho đến khi nước dùng ngọt.
2. Lọc nước dùng qua rây, bỏ xác cua đá và cà chua.
3. Cho bún vào tô, sau đó đổ nước dùng lên trên.
4. Thêm thịt cua đá vào tô, nêm thêm gia vị vừa ăn và thưởng thức khi còn nóng.

Nấu cháo

Nguyên liệu:

• 1 con cua đá gạch
• 100g gạo
• 1 củ hành tím
• Gia vị: Muối, tiêu, dầu ăn

Sơ chế:

• Làm sạch cua đá, tách lấy phần thịt gạch.
• Gạo vo sạch, hành tím thái mỏng.

Cách làm:

1. Cho gạo vào nồi với lượng nước vừa đủ, nấu cháo đến khi mềm.
2. Khi cháo đã chín, thêm phần thịt cua đá gạch vào, khuấy đều.
3. Đun thêm vài phút để thịt cua đá thấm vào cháo.
4. Nêm gia vị cho vừa ăn và thưởng thức khi còn nóng.

Cách sơ chế cù kỳ đúng cách

Cách làm sạch, khử mùi tanh

Để món ăn từ cua sấm trở nên hấp dẫn và thơm ngon, việc làm sạch và khử mùi tanh là rất quan trọng. Dưới đây là các bước cơ bản để xử lý cua sấm hiệu quả:

• Rửa sạch: Trước tiên, rửa cua sấm dưới vòi nước sạch để loại bỏ các tạp chất bám trên vỏ. Dùng bàn chải nhỏ hoặc miếng cọ mềm để chà sạch phần vỏ bên ngoài.
• Ngâm trong nước muối: Sau khi rửa sạch, bạn có thể ngâm cua sấm trong nước muối pha loãng khoảng 15-20 phút. Điều này giúp loại bỏ bụi bẩn và phần mùi tanh còn sót lại.
• Dùng gừng hoặc rượu: Một cách khác để khử mùi tanh là dùng gừng tươi hoặc rượu trắng. Đập dập gừng và xát trực tiếp lên phần thịt hoặc dùng khăn lau qua cua sấm với rượu. Sau đó, rửa lại với nước sạch.
• Chần qua nước sôi: Một số người còn chọn cách chần cua sấm qua nước sôi khoảng 2-3 phút để khử mùi tanh. Đây cũng là một cách hiệu quả giúp thịt cua sấm trở nên sạch và dễ chế biến hơn.

Cách tách gạch, lấy phần thịt ngon nhất

Để tận dụng hết phần thịt ngon và gạch, bạn cần làm theo các bước sau:

• Tách vỏ: Sau khi làm sạch, dùng kéo hoặc dao sắc để tách vỏ cua sấm. Vỏ cứng có thể được tách ra một cách dễ dàng, giúp bạn tiếp cận phần thịt bên trong.
• Lấy phần gạch: Gạch cua sấm là phần chất béo có màu vàng, thơm ngon, rất giàu dinh dưỡng. Để lấy gạch, bạn cần nhẹ nhàng dùng tay hoặc dụng cụ nhỏ để tách phần gạch ra khỏi thân cua sấm. Lưu ý không làm nát phần gạch để giữ nguyên hương vị.
• Lấy thịt cua sấm: Sau khi tách gạch, tiếp tục lấy phần thịt cua sấm từ các ngõ ngách bên trong. Thịt cua sấm có phần thịt dai và ngọt, rất lý tưởng để chế biến các món hấp, xào hay nướng. Cẩn thận để không làm vỡ phần thịt khi tách, giúp món ăn khi chế biến được đẹp mắt hơn.

Cách bảo quản cù kỳ đúng cách

Việc bảo quản cua đá đúng cách rất quan trọng để đảm bảo độ tươi ngon và giữ được hương vị của loại hải sản này. Dưới đây là một số phương pháp bảo quản giúp bạn duy trì chất lượng cua đá lâu dài.

Bảo quản trong ngắn hạn (Tủ lạnh)

Nếu bạn chỉ có kế hoạch sử dụng cua đá trong vòng vài ngày, việc bảo quản trong tủ lạnh là lựa chọn tốt nhất. Để đảm bảo không làm mất đi chất lượng của cua đá, bạn cần:

• Làm sạch: Trước khi cho cua đá vào tủ lạnh, hãy rửa sạch và loại bỏ hết các tạp chất, nhớ làm sạch phần vỏ bên ngoài.
• Đóng gói: Sử dụng túi zip hoặc màng bọc thực phẩm để gói cua sấm lại, nhằm tránh không khí tiếp xúc trực tiếp với hải sản, giúp giữ được độ ẩm và hương vị tươi ngon.
• Nhiệt độ: Đảm bảo tủ lạnh có nhiệt độ khoảng 2-4°C để cua sấm không bị đông đá mà vẫn giữ được độ tươi.

Bảo quản trong dài hạn (Tủ đông)

Nếu bạn muốn bảo quản cua sấm trong thời gian dài hơn, tủ đông là giải pháp lý tưởng. Phương pháp này giúp bảo quản cua sấm từ vài tuần đến vài tháng mà vẫn giữ nguyên hương vị:

• Tiến hành làm sạch: Giống như khi bảo quản ngắn hạn, bạn cần làm sạch và rửa kỹ cua sấm. Sau đó, bạn có thể tách thịt ra khỏi vỏ hoặc bảo quản nguyên con.
• Đóng gói kín: Sử dụng túi hút chân không hoặc túi chuyên dụng cho tủ đông để bảo quản cua sấm. Đảm bảo túi được đóng kín để không khí không xâm nhập, giúp tránh tình trạng đông đá và bảo vệ hương vị.
• Nhiệt độ đông lạnh: Đảm bảo tủ đông duy trì nhiệt độ từ -18°C trở xuống để cua đá không bị mất chất lượng.

Rã đông đúng cách

Khi bạn muốn sử dụng cua đá đã bảo quản trong tủ đông, việc rã đông đúng cách là rất quan trọng để giữ nguyên hương vị:

• Rã đông tự nhiên: Đặt cua đá vào ngăn mát tủ lạnh từ 6-12 tiếng trước khi chế biến. Đây là phương pháp an toàn giúp cua đá không bị sốc nhiệt và mất đi độ tươi ngon.
• Tránh rã đông trong nước nóng hoặc trong nhiệt độ phòng: Việc này có thể làm mất chất lượng cua đá, khiến thịt bị nhão và mất đi độ ngọt tự nhiên.

Mua cù kỳ ở đâu chất lượng?

Hải sản Ông Giàu là địa chỉ uy tín chuyên cung cấp các loại hải sản tươi ngon, bao gồm cù kỳ, đảm bảo chất lượng tuyệt vời và hương vị tự nhiên. Với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành hải sản, Ông Giàu cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm tươi sống, giúp bạn thưởng thức những món ăn hải sản đậm đà, bổ dưỡng.

Để mua cù kỳ tươi ngon, bạn có thể ghé thăm trực tiếp cửa hàng của Hải sản Ông Giàu hoặc gọi qua số hotline 090 373 2293 để đặt hàng và yêu cầu giao tận nhà. Dưới đây là thông tin chi tiết về các cửa hàng của Ông Giàu để bạn dễ dàng tìm đến.

• Địa chỉ 1: 80/28 Đường số 9, Khu phố 5, Phường Hiệp Bình Phước, Quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh.
• Địa chỉ 2: Khu Phố Định Thọ 1, Thị trấn Phú Hòa, Huyện Phú Hoà, Tỉnh Phú Yên.

Đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức những món ăn hải sản tươi ngon, đặt hàng ngay hôm nay!